Thực phẩm chức năng nhưng có công dụng như thuốc chữa bệnh

Theo thông tư số 43/2014/TT-BYT đã quy định rõ thực phẩm chức năng (TPCN) (gồm thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe (TPBVSK), thực phẩm dinh dưỡng y học và dùng cho chế độ ăn đặc biệt) không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Các sản phẩm này chỉ dùng để hỗ trợ chức năng nào đó cho cơ thể, giảm nguy cơ bệnh tật. Thế nhưng, trên thị trường vẫn đầy rẫy những đơn vị kinh doanh TPCN dùng đủ chiêu trò rê dắt người dân nhầm tưởng đây là “thần dược” hay thuốc chữa bách bệnh.

Thời gian qua, theo phản ánh của người tiêu dùng, trên một số website, nền tảng Internet xuất hiện nhiều thông tin quảng cáo về sản phẩm TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật về quảng cáo. Cụ thể, trên website https://duongnaoichnhan.vn, TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân được quảng cáo có công dụng “Hỗ trợ tăng cường tuần hoàn não và ngoại vi; Hỗ trợ tăng lưu thông máu, giúp giảm đau đầu, mất ngủ, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, rối loạn tiền đình, tê bì chân tay, suy giảm trí nhớ; Hỗ trợ tăng sức bền thành mạch; Hỗ trợ giảm nguy cơ tai biến do tắc mạch, thành mạch kém”.

NSƯT Quốc Khánh quảng cáo cho sản phẩm TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân. (Ảnh: Diệu Hương)

Tại fanpage có tên “Dưỡng Não Ích Nhân – Thế hệ dưỡng não công nghệ cao” trên mạng xã hội Facebook, viên uống TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân được quảng cáo trong những bài đăng dành cho người có các triệu chứng như đau đầu, mất ngủ, tê tay, căng thẳng, suy nhược thần kinh, thiểu năng tuần hoàn máu não,….

Theo tìm hiểu của phóng viên Chất lượng Việt Nam, sản phẩm này được sản xuất tại CN Công ty TNHH ADC tại Ô Môn (địa chỉ tại khu vực Thới Hưng, phường Long Hưng, quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ). Đơn vị tiếp thị và phân phối sản phẩm là Công ty TNHH Dược phẩm Ích Nhân (địa chỉ tại Lô A 18/D7 KĐTM Cầu Giấy, Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội). Đơn vị chịu trách nhiệm sản phẩm là Công ty Cổ phần Nam Dược (địa chỉ số 51, đường Trương Công Giai, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội).

Ngang nhiên lừa dối người tiêu dùng

Trong những quảng cáo trên một số nền tảng Internet, quảng cáo TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân có dấu hiệu lừa dối khi cho rằng đây là sản phẩm tiên phong cho thế hệ dưỡng não công nghệ cao, ứng dụng công nghệ hiện đại, tiên tiến trong bào chế dược phẩm. Nội dung quảng cáo này hướng tới mục đích “thổi phồng” chất lượng của sản phẩm TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân.

Nhân viên tư vẫn công dụng của TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân trên mạng xã hội Facebook như một loại thuốc chữa bệnh. (Ảnh: Diệu Hương)

Chưa dừng lại ở đó, để tăng tính thuyết phục và tạo dựng lòng tin cho người tiêu dùng, tại fanpage có tên “Dưỡng Não Ích Nhân – Thế hệ dưỡng não công nghệ cao” trên mạng xã hội Facebook đã đăng tải một số video, hình ảnh của ThS.BS Trần Thu Nga – Giảng viên ĐH Y Dược TP.HCM, GS.TS Nguyễn Văn thông – Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam,…với nội dung khen ngợi TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân và khuyến cáo mọi người nên sử dụng nếu muốn cải thiện các triệu chứng được liệt kê một cách hiệu quả.

Bên cạnh đó, phía dưới mỗi bài đăng trên fanpage này còn có những nhận xét của người dùng về hiệu quả của viên uống TPBVSK Tamino. Tuy nhiên, những phản hồi tốt của khách hàng (chưa xác định được những khách hàng này là giả hay thật) thì khó có thể kiểm chứng.

Ngoài ra, trên một số website còn sử hình ảnh của NSƯT Quốc Khánh để quảng bá cho sản phẩm. Cụ thể, trong video quảng cáo, nghệ sĩ Quốc Khánh bị đau đầu, mất ngủ và phải tìm biện pháp khắc phục. Nghệ sĩ được giới thiệu sản phẩm TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân với các công dụng nổi bật như hiệu quả cao trong hỗ trợ giảm đau đầu, mất ngủ, chóng mặt, tê bì tay chân, rối loạn tiền đình, suy giảm trí nhớ,… Tuy nhiên, trên thực tế, nghệ sĩ Quốc Khánh có thực sự dùng sản phẩm? Đây là câu hỏi khiến dư luận quan tâm, bởi từng có không ít người nổi tiếng bị gắn mác, lồng ghép quảng bá cho những sản phẩm TPCN/TPBVSK, chỉ khi cơ quan chức năng phát giác mới lộ tẩy, thậm chí có trường hợp chứa cả chất cấm.

Mặc dù là thực phẩm chức năng nhưng TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân được bán công khai ngoài hiệu thuốc hay trên các trang mạng như một loại thuốc chữa bệnh. (Ảnh: Diệu Hương)

Để làm rõ thông tin được phản ánh, phóng viên đã tiến hành mua TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân tại một nhà thuốc trên đường Văn Cao, phường Liễu Giai quận Ba Đình, Hà Nội với giá 95.000 đồng/hộp 2 vỉ x 10 viên nang mềm. Tại đây, nhân viên giới thiệu sản phẩm có công dụng giúp cải thiện trí nhớ. Phóng viên được chỉ định sử dụng ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên sau ăn. Người bán hàng còn cho biết, nếu sau khi sử dụng hết 1 hộp thì thay sang loại thuốc khác.

Đáng chú ý, trong giấy hướng dẫn sử dụng có ghi đối tượng sử dụng TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân là người bị thiểu năng tuần hoàn máu não. Được biết, người mắc bệnh thiểu năng tuần hoàn não tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa được chỉ định. Nếu phải dùng thuốc thì không nên tự ý tăng hoặc giảm liều dùng mà cần tuân thủ theo chỉ định; theo dõi phát hiện những tác dụng phụ của thuốc có thể xảy ra trong quá trình sử dụng, kịp thời báo cho bác sĩ để được xử lý thích hợp.

Đối với những thông tin về việc sản phẩm TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân quảng cáo có dấu hiệu sai quy định pháp luật, dư luận không khỏi thắc mắc liệu Công ty TNHH Dược phẩm Ích Nhân và Công ty Cổ phần Nam Dược (đơn vị phân phối và chịu trách nhiệm sản phẩm) có chịu trách nhiệm? Những website quảng cáo “thổi phồng” chất lượng sản phẩm TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân có phải do hai công ty này điều hành? Nếu chất lượng sản phẩm không đúng như quảng cáo, đơn vị nào sẽ chịu trách nhiệm?

Trước thực trạng sản phẩm bổ não đang làm loạn thị trường, các chuyên gia khuyến cáo, người tiêu dùng không nên mua sản phẩm tăng cân qua mạng xã hội, sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Đối với những quảng cáo có dấu hiệu sai phạm về sản phẩm TPBVSK Dưỡng não Ích Nhân của Công ty TNHH Dược phẩm Ích Nhân và Công ty Cổ phần Nam Dược, để bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng, Chất lượng Việt Nam đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc điều tra, xử lý nghiêm.

Trên thực tế, ngày nay, nhiều bậc phụ huynh tìm mua các loại thuốc hay TPCN để bồi bổ cơ thể, đồng thời tăng trí nhớ cho con. Trước thực trạng đó, bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Thị Thanh Thu, Trưởng khoa Bán cấp tính nam, Bệnh viện Tâm thần TW1, cho biết, vài năm trở lại đây bác sĩ bắt đầu thấy hiện tượng cứ đến gần mùa thi là phụ huynh thi nhau đi mua thuốc bổ não hay còn gọi là thuốc tăng trí nhớ cho con, nhưng trên thực tế chưa có nghiên cứu nào khẳng định là nó có hiệu quả trong việc tăng trí nhớ. Hoặc nếu có thì nó chỉ mang tính chất hỗ trợ. Chế độ sinh hoạt điều độ cho con về thể chất và tinh thần rất quan trọng. Thể chất tức là phải có chế độ ăn uống điều độ, đầy đủ, phải có nghỉ ngơi phù hợp với sức khỏe. Đặc biệt giấc ngủ của các con vô cùng quan trọng. Giấc ngủ sẽ quyết định tới sức khoẻ và trí nhớ của các con, bình thường các con phải được ngủ 6 – 8 tiếng/ ngày.

Chỉ cần lấy ví dụ đơn giản, chúng ta là những người trưởng thành nhưng chỉ cần một đêm mất ngủ thì hôm sau cơ thể sẽ mệt mỏi, không buồn làm việc gì. Nhiều đêm mất ngủ thì ban ngày không làm được việc, hoặc làm việc mất tập trung…. Nếu để các con thức đêm ôn thi ngày này qua ngày khác thì ban ngày đi học sẽ buồn ngủ, học không tập trung, không tiếp thu được bài trên lớp. Nguyên tắc của các loại thuốc kích thần kinh là sau giai đoạn kích thích sẽ là sự ức chế, mệt mỏi. Do vậy, nếu lạm dụng quá sẽ dẫn đến ảnh hưởng về tâm thần, gây chán ăn, mệt mỏi. Trường hợp sử dụng liên tục, kéo dài còn khiến người dùng phụ thuộc thuốc, thậm chí có thể gây teo não và nhiều tác dụng phụ khác. Các loại thuốc bổ não chỉ dùng với trường hợp thiếu hụt cần bổ sung theo sự chỉ dẫn, kê đơn của bác sĩ.